Samen met de andere kleinkinderen legde H. een witte roos op de kist, voordat die in de grond verdween. “Oma ligt in de kist”, fluisterde ze, “en nu gaat ie een beetje dieperder.”

Een paar dagen eerder was oma, niet geheel onverwacht, maar toch wat snel, overleden. En hoe vertel je zoiets aan een peuter? “Oma is dood.” Ik besloot het maar gewoon te zeggen. H. trok haar linker wenkbrauw op, keek een beetje moeilijk en ging toen weer verder met tekenen. “Mag ik nu een koekje?” In het leven van een bijna-driejarige zijn belangrijker dingen.

Het was voor alle partijen het beste dat het snel was gegaan, maar verdrietig blijft het toch altijd. D. heeft geen moeder meer, en H. geen oma. Het stemt me triest dat ze later geen enkele herinnering aan haar grootmoeder zal hebben. Want opa’s en oma’s zijn, over het algemeen, toch vaak wel erg leuk: extra koekjes, pannenkoeken met gruwelijk veel poedersuiker, laat naar bed, tandenpoetsen slaan we gewoon over, en als je geluk hebt, krijg je de hele dag hun onverdeelde aandacht en mag je alles.

Kleinkinderen doen veel met grootouders. Ze veranderen in een soort roofdieren, zodra er een baby geboren wordt. Mijn moeder, bijvoorbeeld, móest als eerste mijn dochter vasthouden. Er was geen houden aan. De dag na H.’s geboorte was de zeer directe familie welkom. Vanaf een uur of twee, hadden we er naïef bij gezegd. 13.59 uur. Ding dong! Mijn moeder stormde direct naar boven, zes treden tegelijk nemend, de kersverse vader aan de kant duwend.

Andere oma was rustiger, keek tevreden glimlachend vanaf de bank toe. Maar de laatste maanden ging ze snel achteruit. Voor H. was het niet te begrijpen dat oma geen idee meer leek te hebben wie ze was.

Samen kijken we naar een foto van oma. “Oma ligt in de kist en daar liggen bloemen op. En dan gaat de kist naar beneden, een beetje dieperder.”

Dag oma.